Heb ik dit nodig of wil ik het gewoon hebben? Kan ik dit product ook leasen, lenen of delen met anderen? Dit zijn enkele vragen die je jezelf kunt stellen om de eerste stappen te zetten naar jouw bijdrage aan een circulaire economie. Hoe het precies werkt en wat een circulaire economie is, legt docent en onderzoeker Rozanne Henzen uit.
Weet jij niet precies wat een circulaire economie is, dan sta je hierin niet alleen. Slechts 5% van de Nederlanders kon drie jaar geleden de betekenis van een circulaire economie opnoemen. Opmerkelijk, want Nederland moet in 2050 volledig circulair zijn. In 2030 is het zelfs al de bedoeling dat we 50% minder gebruikmaken van primaire grondstoffen. Er is dus nog een lange weg te gaan. Reden genoeg voor Rozanne Henzen om twee boeken te schrijven.
Rozanne Henzen is geboren en getogen in Meppel en groeide op in de Drentse stad. Hoewel ze verknocht is aan de bossen, de ruimte en het uitzicht, verhuisde ze voor haar studie Kunstmanagement naar Utrecht om vervolgens haar master in Antwerpen af te ronden. Hier kreeg ze een baan als onderzoeker/docent op het Sustainable Transformation Lab op de businessschool in Antwerpen en hier schreef ze twee boeken: De kleine Circulaire economie voor Dummies en Mastering the Circulair Economy. De één gericht op beginners, de ander op verandering van het business model.
Wat is een circulaire economie?
In een ideale circulaire economie bestaat er geen afval. Sterker nog, afval is dé nieuwe grondstof: we maken er steeds weer iets nieuws van. Ook benutten we reststromen voor het maken van nieuwe producten. “We kiezen voor andere materialen en ze worden efficiënter ontworpen. Hierdoor zijn er veel minder grondstoffen nodig. Ook zaken als duurzame energie, aandacht voor milieu en biodiversiteit, gezondheid en cultuur spelen een belangrijke rol in een circulaire economie”, legt Rozanne uit.
Wat kan ik zelf doen?
Er zijn veel definities van circulariteit. In haar boek legt Rozanne alle termen op een gemakkelijke manier uit. “Ik heb het over de impact op het klimaat, de toenemende vraag naar hulpbronnen en de afhankelijkheid van andere landen. Deze koppel ik aan strategieën die mensen kennen. Aan het eind van het boek laat ik de lezer zien wat ze zelf kunnen doen. Dit kunnen simpele dingen zijn, zoals jezelf de vraag stellen: heb ik dit product nodig of wil ik het hebben? Dit brengt al een enorm verschil in koopgedrag teweeg. Heb je het wél nodig, ga dan op zoek naar een tweedehands alternatief of duurzaam product. Afval voorkomen is beter dan recyclen en het duurzaamste product bestaat al.”
Het begint bij bewustzijn
Rozanne vindt het belangrijk dat de term circulaire economie niet alleen leeft bij de overheid of in het bedrijfsleven maar ook bij ieder individu. “Het is van belang dat we begrijpen waarom we dingen anders moeten doen. Het voelt groot en ongrijpbaar, maar als je de urgentie voelt, dan ga je er ook in mee. Bij mij kwam het bewustzijn in de textielindustrie. Ik liep daar stage en zag bergen textielafval verbrand worden. Toen ben ik naar mijn eigen kledingkast gaan kijken en daarna trok ik dit door naar mijn badkamer, keuken en andere aspecten van mijn leven.”
Stap voor stap
“Je kunt de weg naar circulariteit stap voor stap nemen”, benadrukt Rozanne. “Ik ben er zelf ruim zes jaar mee bezig en het is echt een proces. Je hoeft niet meteen je levensstijl te veranderen en je hoeft jezelf niets te ontzeggen. Ga in dialoog met jezelf en begin met je eigen interesse. Experimenteer ermee. Koop je bijvoorbeeld veel koffie onderweg in plastic bekertjes? Misschien is het goed om dan een beker te kopen van duurzaam materiaal die je elke keer weer kunt gebruiken. Het gaat om vragen stellen, nieuwsgierig zijn, kijken of je iets negatiefs bijdraagt en of je dit kunt omzetten naar iets positiefs.”
“Ik krijg vaak de vraag: kan ik in mijn eentje wel iets betekenen? Het antwoord daarop is ‘ja’. Als je als individu niet in beweging komt, komt de politiek en het bedrijfsleven ook niet in beweging. Als wij meer bewegen richting duurzaamheid, dan moeten ze wel. Bedrijven moeten en kunnen dan ook grote stappen maken.”
Een haalbare toekomst
Ondertussen komt 2050 langzaam dichterbij. Rozanne is ervan overtuigd dat de doelstelling van de Rijksoverheid haalbaar is. “Tegenwoordig is er meer aandacht voor circulariteit en bedrijven willen wel. Het hangt samen met de politiek en de wetgeving. Ik hoop dat we op een punt komen dat een vervuiler moet betalen als hij nieuwe grondstoffen gebruikt en dat verspilling minder aantrekkelijker wordt gemaakt door bijvoorbeeld de btw te verlagen op reparaties. Daar meer mee spelen, dat zou ik te gek vinden. Ik hoop dat mensen dit zien als een avontuur en niet als iets wat hen wordt opgelegd.”
Wil je meer weten Rozanne Henzen en circulariteit? Op www.rozannehenzen.com lees je blogs over circulariteit en vind je meer informatie over haar boek ‘De kleine Circulaire economie voor Dummies’.
